Hamam nedir? Hamam kültürü ve tarihi hakkında kısa genel bilgileri bu sayfada bulabilirsiniz.
İçinde yıkanmak için yapılan, özel düzenlerle ısıtılan
sıcak, soğuk akarsuyu olan kapalı yapı. Hamamın çok eski
bir tarihi vardır. Hamam, Romalılar zamanında da
biliniyordu. Vezüv Yanardağı´nın külleri altında kalan
Pompei kentinde yapılan kazılarda, eski Roma hamamları
tüm ayrıntılarıyla ortaya çıkarılmıştır. Roma
İmparatorluğu´nun egemen olduğu her yerde türlü
hamamlara rastlanmıştır. Arapça kökenli olan hamam
kelimesi, sıcak ve soğuk su bulunduran yıkanma alanı
anlamına gelir. Ülkemizde hamam denildiğinde akla gelen,
çevresindeki diğer yapılardan bağımsız olarak bulunan ve
yıkanma hizmeti alınabilecek binalardır
Hamam, özel bir düzenle ısıtılan sıcak ve soğuk suyu
bulunan, yıkanma amacıyla kullanılan yapı. Hamamın
tarihi Antik Romalılar'a kadar uzanır. Vezüv
yanardağının patlamasından sonra küller altında kalan
Pompeii şehrinde yapılan kazılar, Romalılar'ın
kullandıkları hamamları ortaya çıkarmıştır.
Türkler, İstanbul´u aldıktan sonra, Roma hamamını daha
basitleştirerek, birçok hamam yapmışlardır. 16. yüzyılda
yalnız İstanbul´da 168 çarşı hamamı vardı. Dünyada
tanınan bir hamam çeşidi de Fin hamamıdır (sauna). Fin
hamamı, buhar banyosu esasına göre yapılır. Çabuk
terleyip kolay kilo vermek amacına yönelik olarak
kullanılır.
Bir
hamam şu bölümlerden oluşur:
Soyunma
Yerleri
Geniş bir sofa ve bunun çevresinde bölmeli sekiler
bulunur. Yıkanan kimseler, bu sekilerde uzanıp
dinlenirler.
Yıkanma
Yerleri
Soğukluktan geçilerek girilen hamam kısmına denir.
Burası da bazı bölümlere ayrılır: "Kurna başı" denilen
herkesin teker teker yıkandığı yer, halvet adı verilen
kapalı ve yalnız başına yıkanma hücreleri. Bir de
üzerine uzanıp ter dökülen "göbek taşı" bulunur. Burası,
hamamın mermer kaplı zemininden daha yüksek yapılmış ve
çeşitli geometrik şekillerde olabilen yerdir.
Isıtma
Yeri (Külhan)
Hamamın altında olup burada ateş yanar. Ateşten yükselen
alev ve duman, mermer zeminin altındaki özel yollardan,
duvar içlerinden geçer, tüteklik adı verilen bacadan
çıkar. Külhandaki ocağın üzerinde sıcak su kazanı, onun
da üzerinde soğuk su deposu bulunur. Ocağın dip
kısmındaki birkaç kanal, hamamın yıkanma yerinin
ortasındaki göbek taşının altına kadar uzanır. Ocakta
yanan odunların tesirli alev ve dumanları, bu
kanallardan göbek taşının altına gider. Bu taşın
altındaki karanlık yer çok ısındığından buraya cehennem
denir.
Hamam kültürü ile ilgili daha fazla bilgi için
aşağıdaki videoyu izlemenizi de öneririz:
 |
|
|
